Պետք է կտրուկ ուժեղացնել հանրային վերահսկողությունը
Իր դեմ մեղադրանքի առաջադրումից րոպեներ անց ՊՎԾ պետ Դավիթ Սանասարյանը հայտարարեց, թե իր դեմ իրականացվողը (մեղադրանքը) շինծու է։
Սա նոր Հայաստանի քրեադատավարական գործընթացներում շրջադարձային պահ է, և մենք իրավունք չունենք սա անտեսելու, անուշադրության մատնելու։
Մինչ այս երկրի քաղաքական իշխանությունը և իրավապահ համակարգը հայտարարում էին, որ բացառվում է քրեական գործերի հանդեպ որևէ «շինծուություն», քաղաքական պատվեր կամ ճնշում։ Դրան գումարվում էր սոցցանցային մթնոլորտը, և որևէ պաշտպանվող կողմի, նրա փաստաբանների համար հաճախ շատ դժվար էր դառնում ապացուցել ակնհայտը։ Ուղղորդվող զգացմունքայնությունը և «անտեսանելի ձեռքը» հաղթում էին իրավական գործընթացներին։
Իր ձևակերպմամբ Դավիթ Սանասարյանը՝ հեղափոխության առաջամարտիկներից մեկը, լեգիտիմացրեց նոր Հայաստանում շինծու քրեական հետապնդման հնարավորության վարկածը։ Սա հավասարաչափ կարող է վերաբերել մյուս հայտնի քրեական գործերին։
Իսկ ո՞րն է երաշխիքը, որ շինծու չէ սահմանադրական կարգի տապալման գործը, ՍԴ դատավորի վրա ճնշման գործը, իսկ ո՞րն է երաշխիքը, որ շինծու չէ Սիլվա Համբարձումյանի կաշառքի գործը։ Այլևս՝ ոչ մի երաշխիք։
Սա տեսական բանավեճ չէ, և խնդիրն արագ պետք է տեղափոխել շատ կոնկրետ կիրառական հարթություն։
Այլևս «շինծուության» կասկածը հնարավոր չի լինելու վերացնել իշխանության հավաստիացումներով։ Դրա համար այլ բան է պետք՝ ողջ գործընթացի իրավական, հանրային մոնիտորինգ։ Միայն այս պայմաններում ՀՔԾ-ն, դատախազներն ու դատավորները իրենց կաշկանդված կզգան «շինծուություն» անելուց։
Սա օդ ու ջրի պես պետք է նաև Նիկոլ Փաշինյանին։ Եթե որոշ ժամանակ անց պարզվի, որ վերը թվարկված կամ այլ գործեր շինծու են, նա ստանալու է ՀՔԾ-ից, դատախազներից և դատավորներից տարանջատվելու օրինական հնարավորություն։
Սա շատ կարևոր է պետության համար. եթե, Աստված մի արասցե, նշված քրեական գործերը գնան ՀՔԾ-ի սցենարով, ու կայացվեն ծանր վճիռներ ու հետո, ավելի ուշ, պարզվի, որ դրանք եղել են շինծու, ապա դա ոչ միայն այլանդակելու է պետության հիմքերը, այլև դառնալու է չդադարող վենդետաների շարժառիթ, և ամենևին՝ ոչ միայն դատաիրավական համակարգի հանդեպ։
Իմ ասածը հետևյալն է. անկախ քաղաքական հայացքներից, սոցիալական դիրքից, հնից ու նորից, հասարակությունը պարտավոր է թույլ չտալ որևէ «շինծուություն»։ Հնարավո՞ր է սրան հասնել։ Վստահաբար այո՝ եթե լավ մտածենք ու լավ աշխատենք: Աշխատենք բոլորս։
Էլինար Վարդանյան
«Այլընտրանքային նախագծեր խումբ»